Dijk van een Wijf

Het oer-Hollandse landschap met haar nieuwe strakke polders, melkindustrie, aardappels en penen inspireerde Nienke Brokke om iets mee te doen. De kunstenares wil de ‘weelderige’ grilligheid van de natuur toevoegen aan dit industrieel agrarisch landschap. De ronde vormen in een letterlijk ‘dijklichaam’ lijkt haar een mooi contrast met de doorgaans rechte strakke dijken, terwijl de cultuur van de uitgestrekte doorploegde akkers vraagt om extra aandacht voor biodiversiteit voor vogels en insecten. Zo ziet Nienke in het Waddenlandschap, met haar Waddenzee, kwelders en uitgestrekte akkers,  een weelderig gevormde dijk voor zich, begroeid met kruiden en grassen. Een broedplaats voor insecten.

Dijk van een Wijf – moeder Aarde

In het uitgestrekte Friese polderlandschap, parallel aan de strakke Seedyk, rijst een liggende vrouw op, overdekt met kruiden en grassen. Ze is groot, +/- 65 meter lang, plaatselijk 8 tot 11 meter hoog bij heup en schouders.
Dijk van een Wijf  ligt als een Oervrouw, een Gaia (moeder aarde en van het leven), in het uitgestrekte Friese polderlandschap aan de moeder van alle dijken: de Slachtedyk. Moeder Aarde is de rijkdom van veelsoortigheid. Haar ware aard is veelkleurig, veelsoortig en overvloedig. Een voedzame, beschermende oervrouw.  

Zo dient ook de begroeiing op het beeld een onderzoeksproject naar hoe de dijken in Nederland duurzamer en biodiverser ingezaaid kunnen worden.  “Laat het beeld het rechtlijnige denken maar lekker uitdagen”. De strakke, rechte lijnen van het verkavelde cultuurlandschap eromheen zijn voor de kunstenaar daarom ook onderdeel van het beeld. Het algemeen besef dat we voor onze  voedselvoorziening de grond niet kunnen blijven uitputten neemt toe. Diversiteit in akkerbouw, ecosystemen efficiënt laten meewerken, is steeds meer in ontwikkeling. Net zoals in voorgaande eeuwen de mensen hun plengoffers gaven om Moeder Aarde te eren, is ’Dijk van een Wijf’ een ode aan die Oervrouw. De bron van het bestaan.

Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met Cyril Liebrand van EurECO Ecological Consultancy en inheemse zaden en plantenkwekerij Cruydt-Hoeck voor ‘Future Dikes’.

Over de vorm

Als een beschermvrouwe ligt ze op haar zij, uitgestrekt, een weelderig gevormde dijk in het landschap. De houding is in rust, ontspannen. Het gelaat is gekeerd naar de aarde alsof ze zich net opricht uit een slaap. De wisselende lengte van de kruiden en grassen, op de huid van het beeld heeft invloed op de vorm. Het maakt de contouren zachter of geprononceerder.

De voluptueuze vormen van Dijk van een Wijf refereren aan het akkerland, naar daar waar voedsel wordt verbouwd. De kunstenaar wil de onbezonnen variatie in de natuur teruggeven aan het agrarisch landschap. Haar Gaia is een beschermvrouwe voor het land, een Demeter. Het beeld bedekt met een mengsel van inheemse kruiden en grassen, onderstreept de waarde van een rijke biodiversiteit. Zoals strakke dijken als zeekering veiligheid bieden tegen het water, is ‘Dijk van een Wijf’ een vrijhaven voor de insecten en daarmee vogels in het voornamelijk door monocultuur beheerste akkerland.

Over de locatie

De ideale locatie is gevonden in de vorm van de voormalige, enigszins verhoogd liggende vuilstort nabij Oosterbierum. Vlak achter de zeedijk, op het punt waar de oude Slachtedijk de Zeedijk treft, tevens het startpunt van de befaamde Slachtemarathon. Een locatie waar het ‘Paad lans it Waad’ even binnendijks gaat en waar een trap over de zeedijk is aangelegd. Een plek ook die tot dusverre een witte vlek vormt in de Sense of Place-route langs de Waddenkust. Dijk van een Wijf verbindt Broken Jug (Harlingen) met de Terp fan de Takomst (Blije) en, iets verderop, Wachten op Hoog Water (Holwerd).

Over Nienke Brokke

Het beeldend werk van kunstenaar Nienke Brokke heeft altijd een verhalend element. De studie theatervormgeving aan de Rietveldacademie heeft daar aan bijgedragen. Zoals in het theater altijd een ‘gesamtkunstwerk’ is, werkt Nienke graag met meerdere kunstdisciplines die samen een geheel vormen. Door die verhalende kant ontwerpt Nienke Brokke naast landart en theater-decors ook onderwijsprojecten. Daarin kan ze goed inhoud met een kunstdiscipline verbinden. Het landart-project ‘Dijk van een Wijf’ was haar afstudeerproject op de Rietveld- academie in 1997.

Voor meer informatie: NienkeBrokke

Realisatie: 2025

Locatie: nabij Oosterbierum